1937 yılında yani ölümünden 1 yıl önce planlayarak çizdiği Cumhuriyet Köyü adını verdiği bu köykent ve tarım kent projelerinde tüm detaylar düşünülmüş; yok yok. Yukarıda kent merkezinden detay verdiğim bu projede yer alan birimleri aşağıda sıraladım.
1.Okul ve tatbikat bahçesi
2.Öğretmen evi
3.C.H.P. kurağı ( halk odası)
4.Köy konağı
5.Konuk odası
6.Okuma odası
7.Konferans salonu
8.Otel han
9.Çocuk bahçesi
10.Köy parkı
11.Telefon santrali
12.Köy gazinosu (radyolu)
13.Ebe ve sağlık korucusu
14.Tarımbaşı
15.Hayvan sağlık korucusu
16.Sosyal kurumlar
17.Ziraat ve el işleri müzesi
18.Gençler kulübü
19.Hamam
20.Etüv makinası
21.Köy yunak yeri
22.Cami
23.Revir
24.Kooperatifler
25.Köy dükkanları
26.Spor alanı
27.Damızlık tavuk,tavşan,arı istasyonları
28.Damızlık ahır (aygır ve boğa)
29.Kanara
30.Mandıra
31.Değirmenler
32.Fabrika
33.Asri mezarlık
34.Hayvan mezarlığı
35.Kireç,taş,turla,kiremit ocakları
36.Yonca ve hayvan pancar tarlası
37.Koruluk
38.Köy gübreliği
39.Fenni ağıl
40.Pazar yeri ve köy zahire
41.Aşım durağı
42.Panayır yeri
43.Selektör binası
Sarı çemberde spor alanı ve yunak, kırmızı çemberin içinde büyük mandıra ve sıra sıra değirmenler, onun hemen altındaki koyu kırmızı çember yaş veya kuru yonca, hayvan pancar tarlası, siyah üstteki çemberin içinde selektör binası, tavşan ve tavuk istasyonu, alttaki siyah çemberin içinde arı istasyonu, fidanlık ve ziraat avadanlıkları binası yer alıyor. Buradaki turkuaz alan ise fidanlık. Yukarıdaki yeşil çemberde ağaçlıklar içinde fabrikalar planlamış. Onun hemen solundaki mavi çemberin içinde aygır ve boğa ahırları yer alıyor.Sol üstte koyu kırmızı yer asri mezarlık, onun solundaki siyah çember ise kireç,taş,tuğla,kiremit ocaklarını gösteriyor. Alttaki pembe çemberin içinde solda köy gübreliği, sağdaysa panayır alanı yer alıyor.Onun altındaki açık mavi çemberse fenni ağıl ve aşım durağını gösteriyor.
Siyah çember öğretmenevini gösteriyor. Kırmızı yerde köy parkı, oyun yeri ve çocuk bahçesi, çeşme, tuvaletler ve telefon var (Evet telefon, inanmazsanız resmi büyütün ve bakın). Sarıyla belirttiğm yerde otel, köy gazinosu ve sağlık kurumları bulunuyor.Mor çemberde konuk odası, okuma odası, cami, konferans salonu yer alıyor.Mavi çemberin içinde köy dükkanları var; berber, terzi, arabacı, kalaycı, bakkal,sosyal kurumlar vb.Pembe çember okul ve okul bahçesini gösteriyor.Yeşil çember ise su deposu.
Hiçbir detay atlanmamış. Köyün çocukları için oyun parkı ve okul, okulun öğretmenleri için öğretmenevi, her tür ihtiyacın karşılanabileceği dükkanlar ve tabii biraz da motivasyon; radyolu köy gazinosu... Hayvancılıkla uğraşmak için gereken tüm detaylar, damızlıklar, beslenmeleri için yonca ve pancar tarlaları, fidanlıklar ve en düşünülmesi gereken hayvan mezarlığı. Yani hiçbir şeyi atlamamış Mustafa Kemal ATATÜRK. Çok da şaşırmadım, kusursuzluğa. Tam tersine ne kadar da ileri görüşle planlanmış.Şehir planlaması örnek alınacak kadar muazzam. Onun her alandaki engin bilgisini hepimiz biiyoruz zaten. Şimdi bu plana sadık kalınarak projeler hayata geçirilse fazladan ne eklenebilir bilmiyorum. Bunu düşnürken planların 1937 de çizildiğini lütfen unutmayın. Keşke bu Cumhuriyet köyleri kurulabilmiş olsaydı...
Umarım birileri çıkıp bu projeleri hayata geçirir. Ne dışarıyla bağımız kalır, ne işsizimiz ne de göç sorunumuz, ne dersiniz?
Ben ilk gördüğümde ve bu yazıyı hazırlarken inanılmaz heyecanlandım. Umarım aynı etkiyi sizde de bırakır. Bu hayallerin gerçek olması dileğiyle...